Αυξήσεις τιμών στα μίνι μάρκετ. Το ράλι στις τιμές, ειδικά των τροφίμων, συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό τον τελευταίο καιρό, προσθέτοντας ένα επιπλέον βάρος στους επαγγελματίες της μικρής λιανικής, που παλεύουν για να διατηρήσουν τα ούτως ή άλλως μικρά περιθώρια κέρδους τους.
Του Βάιου Τασούλα
Νέες ανατιμήσεις «πιέζουν» τη μικρή λιανική
Δεν έχουν τέλος οι ανατιμήσεις σε μια σειρά από προϊόντα στα ράφια των μίνι μάρκετ, με πολλούς επαγγελματίες της μικρής λιανικής να βρίσκονται σε απόγνωση με όσα συμβαίνουν τον τελευταίο καιρό και επηρεάζουν άμεσα τις επιχειρήσεις τους. Μετά από μια δύσκολη περίοδο με την πανδημία του κορωνοϊού, οι νέες προκλήσεις διαδέχονται η μία την άλλη. Η «εκτόξευση» των λογαριασμών της ενέργειας έχει πλήξει την πλειονότητα των καταστημάτων, τα οποία ξόδευαν έτσι κι αλλιώς μία… περιουσία, εξαιτίας κυρίως των ψυγείων που δουλεύουν 24 ώρες το 24ωρο. Το νέο χτύπημα όμως προήλθε από τις ανατιμήσεις σε μια σειρά από προϊόντα στο ράφι και ειδικά στα τρόφιμα, όπου πολλοί κωδικοί έχουν ήδη δεχθεί τρεις και τέσσερις φορές αύξηση της τιμής τους, δυσκολεύοντας τους ιδιοκτήτες των μίνι μάρκετ και των υπόλοιπων καταστημάτων του κλάδου.
Οι βασικοί λόγοι των ανατιμήσεων
Το μεγαλύτερο πρόβλημα με τις ανατιμήσεις στα προϊόντα προέρχεται από το γεγονός, ότι κανείς δεν ξέρει για πόσο καιρό ακόμη θα διαρκέσουν και σε τι βαθμό θα συνεχιστούν από εδώ και στο εξής. Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι η κύρια αιτία του προβλήματος. Μαζί με τη Ρωσία οι δύο χώρες αντιπροσωπεύουν το 30% στις παγκόσμιες εξαγωγές σιτηρών, την πρώτη ύλη δηλαδή για πληθώρα προϊόντων. Η παραγωγή στις δύο χώρες έχει μειωθεί σημαντικά λόγω του πολέμου και ταυτόχρονα η Ευρώπη έχει πάρει μέτρα κατά των Ρώσων, σε μια προσπάθεια να σταματήσει ο πόλεμος. Την ίδια ώρα όμως μια απόφαση της Ινδίας, να απαγορεύσει την εξαγωγή σιτηρών για να συγκρατήσει τις τιμές στο εσωτερικό, μίκρυνε ακόμη περισσότερο το παγκόσμιο απόθεμα και ώθησε προς τα πάνω τις τιμές. Στα παραπάνω θα πρέπει να προστεθεί και η μειωμένη παραγωγή στις ΗΠΑ, όπου οι εξαγωγές εκτιμάται ότι θα κινηθούν στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων δεκαετιών.
Παράλληλα δε, η εκτόξευση της τιμής στη βενζίνη, στο πετρέλαιο και γενικότερα στην ενέργεια αύξησε τα κόστη σε ολόκληρη την παραγωγική και εφοδιαστική αλυσίδα, με αποτέλεσμα να μεταφερθεί το κόστος στα προϊόντα. Είναι χαρακτηριστικό, ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την Ελλάδα, οι ανατιμήσεις στον κλάδο της ενέργειας τον φετινό Απρίλιο, σε σχέση και με ένα χρόνο νωρίτερα, διαμορφώθηκαν ως εξής: Φυσικό αέριο (122,6%), Ηλεκτρισμός (88,8%), Πετρέλαιο θέρμανσης (65,1%), Καύσιμα και λιπαντικά (29%), Στέρεα καύσιμα (5,3%).
Πανάκριβο το καλάθι για τους καταναλωτές
Μέσα στους τελευταίους μήνες, τα μίνι μάρκετ είδαν την πλειονότητα των προϊόντων τους να αυξάνουν την τιμή τους στους προμηθευτές, με αποτέλεσμα και οι ίδιοι με τη σειρά τους να είναι αναγκασμένοι να τα πωλούν πιο ακριβά. Το γεγονός επηρέασε φυσικά τις πωλήσεις τους, αφού το συνολικό κόστος για τους πελάτες τους εκτοξεύθηκε σε νούμερα που «πιέζουν» την αγοραστική δύναμη πολλών από αυτούς. Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, έδειξε ότι τον Απρίλιο (και σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα πέρυσι) σημειώθηκε αύξηση σε όλα τα προϊόντα που απαρτίζουν το λεγόμενο «καλάθι της νοικοκυράς»: Έλαια και λίπη (22%), Κρέατα γενικά (14,1%), Λαχανικά γενικά (13,8%), Γαλακτοκομικά και αυγά (11,7%), Ψωμί και δημητριακά (10%), Φρούτα νωπά (8,6%), Καφές – κακάο – τσάι (7,1%), Λοιπά τρόφιμα (5,6%), Μεταλλικό νερό – αναψυκτικά – χυμοί φρούτων (3,8%), Ζάχαρη – σοκολάτες – γλυκά – παγωτά (3,4%) και Ψάρια γενικά (3,2%).
Μεγάλες αυξήσεις καταγράφονται όμως και σε ακόμη μια σειρά από κατηγορίες προϊόντων, όπως τα υαλικά – επιτραπέζια σκεύη και τα σκεύη οικιακής χρήσης (9,4%), τη γραφική ύλη και τα υλικά σχεδίασης (5%), τα είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού (4,4%), τα διακοσμητικά είδη (4,1%), τα υφαντουργικά προϊόντα οικιακής χρήσης (3,1%).
Μεταξύ Απριλίου και Μαρτίου δε, συνεχίστηκαν οι ανατιμήσεις σε βασικά αγαθά και ειδικότερα σε: Αρνί και κατσίκι (20,7%), Πουλερικά (8%), Χοιρινό (6,5%), Μοσχάρι (6,4%), Γιαούρτι (5,5%), Ψωμί (5%), Λαχανικά κατεψυγμένα (4,6%), Γάλα νωπό πλήρες (4%), Αυγά (3,9%), Λαχανικά νωπά (2,7%), Καφέ (2,6%), Τυριά (2%) και Έλαια και λίπη (1,1%). Στον αντίποδα, οι τιμές μειώθηκαν σε Κρασιά (3,6%), Ζυμαρικά (3,4%) και Ψάρια νωπά (2,6%). Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η αύξηση κατά 10,2% του γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή προήλθε κυρίως από μεταβολές σε αρκετές ομάδες αγαθών και υπηρεσιών, μεταξύ των οποίων οι εξής:
- 10,9% στην ομάδα «Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ψωμί και δημητριακά, κρέατα (γενικά), ψάρια (γενικά), γαλακτοκομικά και αυγά, έλαια και λίπη, νωπά φρούτα, λαχανικά (γενικά), ζάχαρη – σοκολάτες – γλυκά – παγωτά, λοιπά τρόφιμα, καφέ – κακάο – τσάι, μεταλλικό νερό – αναψυκτικά – χυμούς φρούτων.
- 4,2% στην ομάδα «Διαρκή αγαθά – Είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: έπιπλα και διακοσμητικά είδη, υφαντουργικά προϊόντα οικιακής χρήσης, υαλικά
- επιτραπέζια σκεύη και σκεύη οικιακής χρήσης, είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού και οικιακές υπηρεσίες.
- 0,9% στην ομάδα «Άλλα αγαθά και υπηρεσίες», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα άλλα είδη ατομικής φροντίδας.
Όπως γίνεται αντιληπτό λοιπόν, το καλάθι έγινε πολύ πιο ακριβό για τους καταναλωτές, γεγονός που μείωσε και τις αντίστοιχες αγορές τους, με τα μίνι μάρκετ και τα υπόλοιπα καταστήματα της μικρής λιανικής να αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα.
Πιέσεις στα περιθώρια κέρδους των μίνι μάρκετ
Οι ανατιμήσεις των προϊόντων έχουν μετατραπεί έτσι στο νέο μεγάλο πρόβλημα για τα μίνι μάρκετ και γενικότερα για τα καταστήματα της μικρής λιανικής, τα οποία βλέπουν τα περιθώρια κέρδους τους να δέχονται νέες πιέσεις. Κι αυτό γιατί με τους προμηθευτές να αυξάνουν τις τιμές τους τρεις ή και τέσσερις φορές μέσα σε λίγους μήνες, δεν έχουν πια πολλά περιθώρια ελιγμών στις δικές τους τιμές στα ράφια. Ακόμη κι αν κάποιοι επαγγελματίες της μικρής λιανικής προσπάθησαν να συγκρατήσουν τις αυξήσεις, περιορίζοντας το δικό τους κέρδος για να μη χάσουν πελάτες, οι συνεχόμενες ανατιμήσεις τούς αναγκάζουν πια να τις μετακυλήσουν στους καταναλωτές. Πρόκειται άλλωστε για ανατιμήσεις που τις τελευταίες δεκαετίες δεν έχουν φτάσει ξανά σε τέτοιο επίπεδο, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει και σχετικό πλάνο για την αγορά.
Την ίδια ώρα, πολλές αλυσίδες σούπερ μάρκετ επενδύουν στα καταστήματά τους για να απορροφήσουν ένα σημαντικό μέρος των ανατιμήσεων. Ο ανταγωνισμός για τα μίνι μάρκετ αυξάνεται, καθώς δεν μπορούν να ακολουθήσουν αντίστοιχες τακτικές και σίγουρα όχι στον ίδιο βαθμό με το οργανωμένο λιανεμπόριο. Από τη μεριά τους, αρκετοί προμηθευτές έχουν βρει ως… διέξοδο τις έμμεσες αυξήσεις τιμών, μέσω της «εξαφάνισης» προσφορών και εκπτώσεων που παρείχαν ανά διαστήματα στη μικρή λιανική. Ως εκ τούτου, περιορίζονται και οι ευκαιρίες, τις οποίες ανά τακτά χρονικά διαστήματα αναζητούσαν πολλοί επαγγελματίες του κλάδου για να προσελκύσουν και να κερδίσουν πελάτες.
