Αγορές με βάση τους εμβολιασμούς

Αγορές με βάση τους εμβολιασμούς. Νέα δεδομένα για την αγορά των σούπερ και μίνι μάρκετ έχουν διαμορφώσει οι εξελίξεις στην πανδημία του κορωνοϊού, με έρευνα του ΙΕΛΚΑ να παρουσιάζει σημαντικές διαφορές στις καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων, ακόμη και με βάση τον εμβολιασμό για τον ιό.

Του Στέλιου Ασλανίδη

Πώς επηρεάζονται οι καταναλωτικές συνήθειες

Η πανδημία του κορωνοϊού συνεχίζει να επηρεάζει τις καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων καταναλωτών, οι οποίοι φαίνεται πια να διακρίνονται και σε δύο κατηγορίες, τους εμβολιασμένους και τους ανεμβολίαστους. Η διάκριση αυτή έχει δημιουργήσει πλήθος αντιδράσεων στην ελληνική κοινωνία, καθώς συνοδεύεται και από σχετικά μέτρα της κυβέρνησης σε όλους τους τομείς, ενώ, την ίδια ώρα, είναι εμφανής ακόμη και στα ψώνια στο σούπερ μάρκετ. Αυτό αποδεικνύεται τουλάχιστον και μέσα από πρόσφατη έρευνα του ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών) με τίτλο: «Πώς επηρεάζει ο εμβολιασμός τις καταναλωτικές συνήθειες», η οποία και καταγράφει σημαντικές διαφορές στις καταναλωτικές συνήθειες μεταξύ εμβολιασμένων και μη. Πιο συγκεκριμένα, το ΙΕΛΚΑ πραγματοποίησε καταναλωτική έρευνα για την Covid-19, τους εμβολιασμούς και το λιανεμπόριο τροφίμων, με δείγμα 950 ατόμων το καλοκαίρι του 2021 και βασικό θέμα τις συνήθειες των καταναλωτών από την εμφάνιση του ιού στην Ελλάδα. Τα αποτελέσματα δείχνουν, λοιπόν, την επίδραση της πανδημίας στη συμπεριφορά των πελατών, σημειώνοντας μεταξύ άλλων ότι 6 στους 10 Έλληνες θα συνεχίσουν να αποφεύγουν τον συγχρωτισμό στα καταστήματα τροφίμων και μετά την επιστροφή στην κανονικότητα και ότι η επιδημιολογική εικόνα των καταστημάτων επηρεάζει την αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών.

Το 47% των εμβολιασμένων προσπαθεί να κάνει γρήγορα τις αγορές του, γεγονός που αποτελεί ατού για τα μίνι μάρκετ.

Η διάκριση των καταναλωτών

Τα στοιχεία της έρευνας φανερώνουν ότι υπάρχουν έντονες διαφορές στις αγοραστικές συνήθειες ανάμεσα στο κοινό που έχει εμβολιαστεί (ή σκοπεύει να εμβολιαστεί), το οποίο αντιπροσωπεύει το 68% του συνόλου, και στο κοινό της έρευνας που δεν έχει εμβολιαστεί (και δεν σκοπεύει να εμβολιαστεί), το οποίο αντιπροσωπεύει το 32%. Η μεγαλύτερη διαφοροποίηση ανάμεσα στις δύο ομάδες καταγράφεται στο αίσθημα ασφάλειας σε σχέση με την κυκλοφορία. Το 66% των μη εμβολιασμένων θεωρούν ότι είναι ασφαλές να κυκλοφορούν έξω όπως πριν, ενώ μόλις το 23% των εμβολιασμένων πιστεύει το ίδιο. Πρακτικά, στο κοινό των εμβολιασμένων εξακολουθεί να κυριαρχεί η ανησυχία σε σχέση με την εξάπλωση του ιού σε πολύ μεγάλο ποσοστό. Όσον αφορά το κοινό των μη εμβολιασμένων, η πλειοψηφία φαίνεται να υιοθετεί συμπεριφορές κυκλοφορίας σαν να μην υπάρχει η πανδημία, αλλά μία σημαντική μειοψηφία (1 στους 3) ανησυχεί, διαπίστωση που ενδεχομένως σημαίνει ότι έχουν μεγαλύτερες φοβίες για τον εμβολιασμό, παρά για την πανδημία. Αντίστοιχη εικόνα καταγράφεται και σε σχέση με τα μέτρα προστασίας στα καταστήματα σούπερ μάρκετ, με 1 στους 2 μη εμβολιασμένους να θεωρούν τα μέτρα υπερβολικά και μόλις 1 στους 8 εμβολιασμένους να έχει την ίδια άποψη. Σημειώνεται ότι εξακολουθεί να ισχύει ο περιορισμός πρόσβασης 1 ατόμου ανά 16 τ.μ., ο οποίος μειώνει τη μέγιστη δυνατότητα εξυπηρέτησης των καταστημάτων και δημιουργεί ουρές τις ώρες αιχμής.

Γρήγορες αγορές και συσκευασμένα προϊόντα για τους εμβολιασμένους

Όσον αφορά τις αγορές των καταναλωτών στο σούπερ μάρκετ, οι εμβολιασμένοι και όσοι πρόκειται να εμβολιαστούν δείχνουν να προτιμούν τις γρήγορες αγορές και τα συσκευασμένα προϊόντα, ενώ είναι οι ίδιοι που έχουν οδηγήσει σε εκτόξευση και τις online πωλήσεις. Πιο συγκεκριμένα, τα επιμέρους στοιχεία καταγράφουν τη μεγαλύτερη ανησυχία του εμβολιασμένου κοινού, η οποία και αποτυπώνεται στο στοιχείο ότι το 47% των εμβολιασμένων προσπαθεί να κάνει γρήγορα τις αγορές του στο σούπερ μάρκετ, έναντι μόλις του 19% στους μη εμβολιασμένους. Το 33% του εμβολιασμένου κοινού, επίσης, δηλώνει ότι απολυμαίνει τα προϊόντα πριν τα βάλει στο σπίτι, έναντι του 13% του μη εμβολιασμένου. Αντίστοιχα, το 32% του εμβολιασμένου κοινού δηλώνει ότι αποφεύγει τα χύμα προϊόντα, έναντι του 17% των μη εμβολιασμένων. Επιπρόσθετα, σε σχέση με τις ηλεκτρονικές αγορές, σημειώνεται διπλάσιο ποσοστό στο κοινό των εμβολιασμένων το οποίο προτίθεται να αγοράσει εξ αποστάσεως τρόφιμα: 14% έναντι 6% των μη εμβολιασμένων. Επιπλέον, σε σχέση με τις «εθνοκεντρικές τάσεις», την αγορά, δηλαδή, προϊόντων ελληνικής προέλευσης, και στα δύο κοινά εξακολουθούν να καταγράφονται υψηλά ποσοστά, με εντονότερες τις τάσεις στο μη εμβολιασμένο κοινό: 80% έναντι 70%.

Το 55% θα συνεχίσει να αποφεύγει τον συνωστισμό

Ένα από τα θετικά του κορωνοϊού σε ό,τι αφορά τα μίνι μάρκετ έχει να κάνει με το γεγονός ότι πολλοί καταναλωτές έχουν αρχίσει να προτιμούν τα μικρά καταστήματα για τις αγορές τους, αποφεύγοντας τις ουρές και τον συνωστισμό στα σούπερ μάρκετ. Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί, μάλιστα, και για τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα και με την έρευνα του ΙΕΛΚΑ. Η επιστροφή στην κανονικότητα σε σχέση με τις αγοραστικές συνήθειες είναι δεδομένο ότι θα καθυστερήσει για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα. Όπως φαίνεται και από την έρευνα, μία σειρά συνηθειών που υιοθετήθηκαν με την εμφάνιση της κρίσης της Covid-19 αναμένεται να διατηρηθούν από μεγάλες ομάδες των καταναλωτών (κατά το 2022 ή και να μη σταματήσουν ποτέ). Τα στοιχεία δείχνουν ότι 2 στους 3 εμβολιασμένους (ποσοστό 67%) θα συνεχίσουν να προσπαθούν να επισκεφθούν το κατάστημα σε ημέρες και ώρες χωρίς κίνηση, έναντι του 38% των μη εμβολιασμένων. Επίσης, το 55% των εμβολιασμένων θα συνεχίσει να αποφεύγει ουρές και άλλα σημεία συνωστισμού μέσα στο ίδιο το κατάστημα, ενώ μόλις το 28% από τους μη εμβολιασμένους δηλώνει το ίδιο. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι 1 στους 5 εμβολιασμένους δηλώνει πως θα συνεχίσει να φοράει μάσκα στα καταστήματα τροφίμων ακόμη και με την επιστροφή στην κανονικότητα. Στον αντίποδα, το 8% των μη εμβολιασμένων δηλώνει το ίδιο.

Το 70% των στελεχών του κλάδου πιστεύει ότι η αγορά θα επηρεάζεται από την έκτακτη κατάσταση τουλάχιστον ως το καλοκαίρι του 2022.

Κρίσιμος παράγοντας η ασφάλεια

Στην έρευνα αναφέρεται, ακόμη, ότι η πλειοψηφία των καταναλωτών θέλει να νιώθει ασφάλεια στα καταστήματα. Αυτό αφορά και το κατά πόσο είναι εμβολιασμένοι ή κάνουν τα απαραίτητα τεστ οι υπάλληλοι του καταστήματος. Το παραπάνω αποτελεί έναν κρίσιμο παράγοντα στην επιλογή των πελατών, ο οποίος θα πρέπει να απασχολήσει και τους επαγγελματίες του μίνι μάρκετ, αφού κάποιο ενδεχόμενο κρούσμα στο κατάστημά τους μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες. Η έρευνα φανερώνει την επίδραση που έχει η επιδημιολογική εικόνα των καταστημάτων στην απόφαση των καταναλωτών να αγοράσουν από αυτά. Φαίνεται ότι είναι σημαντικά εντονότερη η επιθυμία του εμβολιασμένου κοινού (το οποίο σημειώνεται και πάλι ότι αποτελεί το 68% του συνόλου) να είναι εμβολιασμένο το προσωπικό του καταστήματος, με το 71% να δηλώνει ότι αποτελεί έναν αρκετά έως πολύ σημαντικό παράγοντας για να επισκεφθούν ένα κατάστημα τροφίμων. Ίδιο ποσοστό (71%) δηλώνει ότι επιθυμεί το προσωπικό των καταστημάτων τροφίμων να υποβάλλεται σε σελφ τεστ. Τα αντίστοιχα ποσοστά στο κοινό των μη εμβολιασμένων είναι μόλις 14% ως προς τον εμβολιασμό του προσωπικού και 44% ως προς την υποβολή σε σελφ τεστ. Τα αποτελέσματα αυτά παρουσιάζουν μία αρκετά απαιτητική εικόνα σε σχέση με τις επιθυμίες διαφορετικών ομάδων κοινού, τις οποίες θα κληθούν τους επόμενους μήνες να διαχειριστούν όλοι οι παράγοντες της αγοράς, και ιδιαίτερα οι επιχειρήσεις του κλάδου.