«Στροφή» σε προσφορές κι οικονομικά προϊόντα
Οι επιλογές των καταναλωτών πάντως, είναι ξεκάθαρο ότι επηρεάζονται και από την τιμή των προϊόντων, αφού εν μέσω κρίσης, αποτέλεσε σε κάποιες περιπτώσεις, ακόμη και το νούμερο ένα παράγοντα για τα ψώνια των Ελλήνων. Είναι χαρακτηριστικό ότι 15 από τις 26 κατηγορίες, που μελέτησε το Ινστιτούτο, παρουσιάζουν μείωση στη μέση τιμή ανά μονάδα μέτρησης, την οποία πληρώνει ο καταναλωτής, κάτι το οποίο οφείλεται τόσο στις αλλαγές στις τιμές των προϊόντων όσο και στις αγοραστικές επιλογές των καταναλωτών, όπως η στροφή προς φθηνότερα προϊόντα στην ίδια κατηγορία ή η αξιοποίηση των προσφορών και εκπτώσεων που παρέχουν οι «αλυσίδες» σουπερμάρκετ και η βιομηχανία τροφίμων.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο ο Φ.Π.Α. στα τρόφιμα αυξήθηκε για τα περισσότερα τρόφιμα από το 9% το 2010 στο 13% από το 2015 και για αρκετά τρόφιμα από το 9% το 2010 στο 24% από το 2016, ενώ άλλα προϊόντα, όπως ο καφές και τα οινοπνευματώδη, αύξησαν την τιμή τους λόγω ειδικών φόρων κατανάλωσης. Αυτός είναι και ο λόγος που προϊόντα, όπως το κρασί και ο καφές, παρουσιάζουν τόσο σημαντικές αυξήσεις στη μέση τιμή 26% και 22% αντίστοιχα. Σε γενικές γραμμές, καταγράφεται μία ανταπόκριση της αγοράς στις διατροφικές συνήθειες, καθώς σε κατηγορίες, όπως π.χ. τα ζυμαρικά, η οποία κατέγραψε αύξηση κατά 14% στην αγορασθείσα ποσότητα, η μέση τιμή αγοράς παρουσίασε μείωση κατά 13% από 1,86 ευρώ ανά κιλό σε 1,62 ευρώ ανά κιλό.
Τα social media έχουν φθάσει να επηρεάζουν το 16% των καταναλωτών στη διατροφή τους, ενώ και οι άλλες πηγές του διαδικτύου με 11% καταγράφουν τη σημασία των ψηφιακών μέσων.
Οι αλλαγές στις μέσες τιμές των τροφίμων ξεκαθαρίζουν σε ένα βαθμό το τοπίο, αν κάποια αλλαγή οφείλεται σε διατροφική τάση ή αγοραστική τάση, λόγω π.χ. μειωμένου εισοδήματος. Έτσι, καταγράφεται ότι η μείωση στις αγορές φρούτων και λαχανικών είναι περισσότερο διατροφική τάση, καθώς η μέση τιμή παρουσιάζει μείωση κατά 5% και 8% αντίστοιχα. Πρακτικά δηλαδή οι καταναλωτές μείωσαν τις αγορές αυτών των προϊόντων από επιλογή και όχι λόγω τιμής, είτε λόγω αλλαγών στη διατροφή, είτε πιθανώς λόγω περικοπής σπατάλης.
Οι προτιμήσεις στην υγιεινή διατροφή
Τις διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων καταναλωτών κατέγραψε όμως και νέα έρευνα της ΑΚΟΣ (μη κερδοσκοπική εταιρία, η οποία αποτελείται από επιστήμονες του χώρου της υγείας), σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ερευνών Λιανεμπορίου και Καταναλωτικών Αγαθών, εστιάζοντας στον τομέα των υπερτροφών. Κι αυτό, γιατί φαίνεται μία «άνθιση» στην αγορά των συγκεκριμένων προϊόντων, ακόμη και μέσω των συμπληρωμάτων διατροφής, με έναν στους δύο Έλληνες να τα χρησιμοποιούν, δαπανώντας μάλιστα από 25 έως και 150 ευρώ το μήνα για την αγορά τους.
Στην έρευνα συμμετείχαν 1.128 άτομα, τα οποία συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια σε ηλεκτρονική ή έντυπη μορφή. Από αυτούς το 67,2% ήταν γυναίκες και το 32,8% άνδρες. Το 65,1% δήλωσαν υγιείς και 35,9% δήλωσαν ασθένεια, όπως σακχαρώδη διαβήτη, υπέρταση, χρόνια νεφρική νόσο, χρόνιο νόσημα εντέρου, καρκίνο ή άλλο.
Oι χαμηλές τιμές δεν θεωρούνται πλέον το σημαντικότερο πρόβλημα και καταλαμβάνουν την 3η θέση, πίσω από την άνεση-ευκολία και την ποιότητα των προϊόντων.
Όσον αφορά τις επιλογές τους, η υγιεινή διατροφή ξεχωρίζει στις προτιμήσεις τους, με το ελαιόλαδο (93%), τα φρέσκα λαχανικά (91%), τα φρέσκα φρούτα (90%) και το μέλι (81%), να βρίσκονται στις πρώτες θέσεις. Ακολουθούν η σοκολάτα-κακάο (67%), το πράσινο τσάι (48%), το ταχίνι (41%), το ρόδι (34%), το κράνα-κράνμπερι (31%), το σαφράν-κρόκος (19%) και το κεφίρ (17%). Στις υπερτροφές, στην κορυφή των προτιμήσεων είναι ο βασιλικός πολτός (9%) και το ιπποφαές (9%), ενώ ακολουθούν το κουκούτσι βερίκοκου (5%), το σπαθόχορτο (5%), το έλαιο κάνναβης (2%), το μαύρο κίμινο (2%), τα φύλλα ελιάς (2%) και το γάλα γαϊδούρας (1%).
Νέα γενιά καταναλωτώνΟι έρευνες καταναλωτών του ΙΕΛΚΑ καταγράφουν και μια συνολική τάση αλλαγής της διατροφής των καταναλωτών, με 4 στους 10 να επιβεβαιώνουν ότι το 2017 άλλαξαν τη διατροφή τους, και τη συγκεκριμένη τάση να είναι εντονότερη στις μικρότερες ηλικίες. Γενικότερα, τα στοιχεία δείχνουν ότι το ποσοστό των καταναλωτών που επιλέγουν αποκλειστικά τη μεσογειακή κουζίνα μειώνεται όλο και περισσότερο όσο μικραίνει η ηλικία και, ειδικά στις ηλικίες κάτω των 35 ετών, το ποσοστό που επιλέγει την ελληνική διατροφή πέφτει κάτω από το 50%, με τους νέους να επιλέγουν ποικιλία από διαφορετικές κουζίνες. Πρόκειται για μία παγκόσμια τάση, η οποία σχετίζεται και με την ανάπτυξη του διαδικτύου και των κοινωνικών δικτύων, εργαλεία που διευκολύνουν τη διάχυση πληροφοριών από διαφορετικά μέρη του κόσμου. Είναι χαρακτηριστικό, άλλωστε, ότι η νέα γενιά καταναλωτών επιλέγει τη διατροφή του με βάση νέες πηγές επίδρασης και πληροφόρησης. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ένας στους δύο καταναλωτές κάτω των 35 ετών εμπιστεύεται τους γονείς-οικογένεια ως πηγή πληροφόρησης κι ακολουθεί η τηλεόραση με ποσοστό 24%. Τα νέα «κανάλια» όμως αρχίζουν να κερδίζουν «έδαφος». Τα social media έχουν φθάσει να επηρεάζουν το 16% των καταναλωτών για τη διατροφής τους, ενώ και οι άλλες πηγές του διαδικτύου με 11% καταγράφουν τη σημασία των ψηφιακών μέσων. |