Σταφίδες, βερίκοκα, πορτοκάλια, δαμάσκηνα, χουρμάδες, μήλα, παπάγια, μάνγκο και μπανάνες είναι κάποια μόνο από την πλούσια λίστα των αποξηραμένων φρούτων. Πρόκειται για νόστιμα φρούτα με λίγες θερμίδες, ενώ αποτελούν εύκολο σνακ για πολλούς καταναλωτές.
Της Αριάδνης Φωτοπούλου
Παρ’ όλο που η χώρα μας είναι πλούσια σε παραγωγή φρούτων, η πλειονότητα των αποξηραμένων φρούτων έρχεται από αγορές του εξωτερικού. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα εισαγόμενα δαμάσκηνα της Αμερικής και τα ξηρά σύκα της Τουρκίας. Τα πιο συνηθισμένα αποξηραμένα φρούτα που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά είναι οι σταφίδες και ακολουθούν τα δαμάσκηνα, τα βερίκοκα, τα σύκα και οι χουρμάδες.
Τα ξηρά προϊόντα της γης είναι ανάρπαστα όχι μόνο στην ελληνική αγορά, αλλά και στο εξωτερικό, λόγω του ότι σε πολλές από αυτές τις χώρες δεν υπάρχουν λαχανικά και φρούτα όλες τις εποχές.
Με ένα μεγάλο ποσοστό της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης ιχνοστοιχείων και με υψηλή περιεκτικότητα των αντιοξειδωτικών, τα αποξηραμένα φρούτα αποτελούν τον καθημερινό σύμμαχο πολλών ανθρώπων. Ειδικά όσοι προσέχουν τη διατροφή τους και θέλουν να λαμβάνουν χρήσιμα διατροφικά στοιχεία δίνουν την ψήφο εμπιστοσύνης τους στα αγνά και υγιεινά αποξηραμένα φρούτα.
Ο λόγος που κερδίζουν όλο και περισσότερο το καταναλωτικό κοινό είναι επειδή είναι πρακτικά σνακ, εύκολα στη μεταφορά και στη συντήρηση και κυρίως νόστιμα και υγιεινά. Περιέχουν φυτικές ίνες σε υψηλή συγκέντρωση, πολύτιμες για την υγεία του εντέρου. Επίσης, διαθέτουν πλήθος μικροθρεπτικών συστατικών, όπως σίδηρο, σελήνιο και κάλιο, που υποστηρίζουν, μεταξύ άλλων, την καλή μυϊκή λειτουργία και έτσι αποτελούν ένα ωφέλιμο σνακ μετά την προπόνηση.
Κατηγορίες αποξηραμένων φρούτων
Σταφίδα ξανθή Τουρκίας
Η ξανθή σταφίδα ή αλλιώς σουλτανίνα προέρχεται από αποξηραμένα σταφύλια στα οποία κατά την επεξεργασία τους προστίθεται λίγο λάδι και θείο σε ελεγχόμενη ποσότητα, ώστε να διατηρηθεί το ξανθό χρώμα τους. Η σταφίδα είναι πλούσια σε βιταμίνη C, φυλλικό οξύ, σίδηρο και φυτικές ίνες.
Σταφίδα μαύρη ελληνική
Η κορινθιακή σταφίδα θεωρείται ένας «μαύρος» χρυσός εδώ και χιλιάδες χρόνια. Δεν είναι τυχαίο ότι καλλιεργείται στον ελλαδικό χώρο από τους ομηρικούς χρόνους, ενώ γραπτές αναφορές για το εμπόριό της υπάρχουν από το 12ο αιώνα. Οι σταφίδες αποτελούν μια καλή πηγή σιδήρου, καλίου (μειώνει την κατακράτηση υγρών) και σεληνίου, ενώ παράλληλα περιέχουν βιταμίνη Α και βιταμίνες Β. Επιπρόσθετα, είναι πλούσιες σε σίδηρο, απλούς υδατάνθρακες, θερμίδες, βιταμίνη C, αλλά και φυτικές ίνες. Η μαύρη σταφίδα λοιπόν αποτελεί ασπίδα προστασίας για τον οργανισμό του ανθρώπου.
Δαμάσκηνα Γαλλίας
Χωρίς καθόλου λιπαρά, αλλά με πολλά θρεπτικά συστατικά και άφθονο σίδηρο, τα αποξηραμένα δαμάσκηνα είναι ένα νόστιμο, «φορητό» σνακ. Από την αρχαιότητα ακόμα ήταν γνωστές οι ευεργετικές ιδιότητες των δαμάσκηνων, κάτι που οδήγησε στην ανάπτυξη τεχνικών αποξήρανσης. Η Μέση Ανατολή υπήρξε λάτρης του φρούτου, της ξερής μορφής του, καθώς και του χυμού του. Τα αποξηραμένα δαμάσκηνα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα, εκ των οποίων 30% γλυκόζη, 15% φρουκτόζη και 2% σουκρόζη (ζάχαρη), και παρέχουν αρκετή ενέργεια στον οργανισμό. Επίσης, περιέχουν σίδηρο, μαγνήσιο, κάλιο, βιταμίνη Α, β-καροτίνη, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, διαλυτές ίνες, οξέα φρούτων και το ιχνοστοιχείο βόριο που βοηθά στη διατήρηση της υγείας των οστών και στην πρόληψη της οστεοπόρωσης.
Σύρετε για να διαβάσετε τη συνέχεια του άρθρου…
Κατερίνα Πριονά
Ελληνικά δαμάσκηνα
Μεγάλες προοπτικές έχουν τα αποξηραμένα δαμάσκηνα στη χώρα μας, επειδή θεωρούνται άριστο αποξηραμένο φρούτο, λόγω των εξαιρετικών οργανοληπτικών του ιδιοτήτων, αλλά και λόγω του ότι μπορούν να δώσουν ικανοποιητικό εισόδημα στους παραγωγούς. Σήμερα η δαμασκηνιά για αποξήρανση καλλιεργείται κυρίως στη Σκόπελο, η ποικιλία Agen Σκοπέλου είναι κατάλληλη για παραγωγή αποξηραμένων δαμάσκηνων, καθώς και σε μερικά άλλα σημεία της Βόρειας Ελλάδας.
Βερίκοκα αποξηραμένα Τουρκίας
Η μακρόχρονη ιστορία της βερικοκιάς αποτελούσε το χρυσόμηλο των Ρωμαίων και η επιστημονική ονομασία του βερίκοκου είναι prunus armeniaca. Προέρχεται από την Κίνα και λέγεται ότι καλλιεργείται τουλάχιστον τα τελευταία 4.000 χρόνια. Τα αποξηραμένα βερίκοκα έχουν υψηλή περιεκτικότητα φυτικών ινών, περιέχουν φυσικά σάκχαρα, είναι πλούσια πηγή κυτταρινών, είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά συστατικά και περιέχουν β-καροτένιο, βιταμίνη Β1 και βιταμίνη C. Επιπλέον, δεν περιέχουν λιπαρά και χοληστερίνη, αλάτι, συντηρητικά και χρωστικές.
Η διαδικασία αποξήρανσης
Η αποξήρανση των φρούτων ήταν μία πρακτική που εφάρμοσαν πρώτοι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι. Από αυτούς διαδόθηκε στην Ευρώπη, όπου αποτέλεσε μία μέθοδο συντηρήσεως των φρούτων, η οποία εφαρμόζεται εδώ και πολλούς αιώνες. Τα κυριότερα φρούτα στα οποία γίνεται αποξήρανση είναι τα σταφύλια για παραγωγή σταφίδας, τα σύκα, τα βερίκοκα, οι χουρμάδες, τα δαμάσκηνα κ.ά.
Με κόστος από 10.000 ευρώ και πάνω, αγρότες αλλά και ιδιώτες μπορούν να στήσουν μικρές μονάδες αφυδάτωσης φρούτων. Οι θάλαμοι αφυδάτωσης είναι τα πιο απλά ξηραντήρια. Πρόκειται για ξηραντήρες απλής κατασκευής και μικρής απόδοσης που χρησιμοποιούνται για την αφυδάτωση κατά παρτίδες φρούτων και λαχανικών.
Τα συγκεκριμένα ξηραντήρια κατασκευάζονται από πάνελ πεπιεσμένης πολυουρεθάνης εσωτερικά και εξωτερικά είναι ανοξείδωτα με μία ή δύο πόρτες. Ο θάλαμος δέχεται ένα ή περισσότερα καρότσια τελάρων και είναι θερμαινόμενος με ανακύκλωση θερμού αέρα, η οποία γίνεται με ανεμιστήρες, ενώ υπάρχει και τάμπερ ελεύθερου εξαερισμού και βεντιλατέρ βεβιασμένου εξαερισμού.
Ο θάλαμος αφυδάτωσης είναι εφοδιασμένος με πίνακα προγραμματισμού της λειτουργίας του και με ηλεκτρονικά ψηφιακά όργανα (υγρόμετρο, θερμόμετρο υγρού και ξηρού βολβού). Το προϊόν σε έναν θάλαμο αφυδάτωσης τοποθετείται σε τελάρα και τα τελάρα σε ράφια καροτσιών. Εκτίθεται στην επίδραση του θερμού αέρα που κυκλοφορεί μεταξύ των τελάρων και παραμένει στο θάλαμο μέχρις ότου ολοκληρωθεί η αφυδάτωση.
Στα συγκεκριμένα ξηραντήρια προτείνεται η διαμόρφωση του προϊόντος στα τελάρα, σε λεπτό στρώμα, έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί η ανομοιομορφία της αφυδάτωσης των προϊόντων.