Πιο ακριβό το καλάθι του νοικοκυριού στην Ελλάδα
Οι ανατιμήσεις στην Ελλάδα είναι άλλωστε μεγαλύτερες σε σχέση με πολλές χώρες της Ευρώπης, όπως κατέδειξε άλλη σχετική έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών. Σε αυτή γίνεται σύγκριση τιμών των μεγάλων σούπερ μάρκετ που αντιπροσωπεύουν στην Ελλάδα το 90% του τζίρου του οργανωμένου λιανεμπορίου, με επίσης μεγάλους λιανεμπορικούς ομίλους σε Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία και Γαλλία για 41 κατηγορίες προϊόντων. Η έρευνα αφορούσε τα 20 τρόφιμα που εδώ και μια εικοσαετία ελέγχει το ΙΕΛΚΑ, αλλά και νέα προϊόντα, για επιπλέον 21 κατηγορίες (όπως πάνες, μωρομάντηλα, βρεφικό γάλα κ.λπ.). Οι τιμές ήταν από προσφορές, από εκπτώσεις, από επώνυμα προϊόντα πολυεθνικών ομίλων, καθώς και από ιδιωτικές ετικέτες. Όπως προκύπτει από την έρευνα για τα 41 προϊόντα που περιλαμβάνονται στο καλάθι του νοικοκυριού, η Ελλάδα είναι σχεδόν στα ίδια επίπεδα με την Ισπανία -1% και την Πορτογαλία +1%, η Γαλλία είναι ακριβότερη 15%, η Ιταλία +5% και +8% το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ αν αφαιρεθεί ο ΦΠΑ, η Ισπανία εμφανίζεται +6%, η Πορτογαλία +4%, το Ηνωμένο Βασίλειο +17%, η Γαλλία +23% και η Ιταλία +13%. Η επιλογή των χωρών έγινε με βάση την προσβασιμότητα στα στοιχεία, ενώ η αλλαγή συσκευασίας και γραμμαρίων δυσκολεύει το βαθμό σύγκρισης.
«Σωσίβιο» η εορταστική περίοδος
Η εορταστική περίοδος των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς ήταν το μόνο… σωσίβιο για τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα, μέσα σε αυτή τη δύσκολη οικονομική περίοδο, καθώς μία στις τέσσερις εμφανίζονται να αύξησαν τις πωλήσεις τους σε αυτό το διάστημα. Η αβεβαιότητα στην αγορά, βέβαια, οδήγησε και μία στις τρεις επιχειρήσεις να πραγματοποιήσει προσφορές ή και εκπτώσεις ακόμα και την εορταστική περίοδο. Αυτά προκύπτουν από την έρευνα της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας που δόθηκε πρόσφατα στη δημοσιότητα, αναφορικά με την κίνηση των εμπορικών καταστημάτων κατά τη διάρκεια της εορταστικής περιόδου 2022-2023. Όπως σημειώνεται από την ΕΣΕΕ, η υψηλή επισκεψιμότητα στα εμπορικά καταστήματα έγινε ακόμη εντονότερη κατά τη διάρκεια της εορταστικής περιόδου και οφείλεται και στην υποχώρηση των μέτρων προστασίας για την πανδημία του κορωνοϊού, καθώς και στις παρατεταμένα ήπιες καιρικές συνθήκες. Οι εξελίξεις αυτές σηματοδοτούν την επιστροφή στο φυσικό κατάστημα, όπως αυτή αποτυπώνεται το τελευταίο διάστημα. Εντούτοις, η λειτουργία της αγοράς δεν έχει ακόμη αποκατασταθεί στα προ Covid-19 επίπεδα, ενώ καταναλωτικές συμπεριφορές οι οποίες είχαν διογκωθεί κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, όπως οι διαδικτυακές αγορές, διατηρούνται, έως ένα βαθμό, ακόμη και σήμερα. Στα παραπάνω θα πρέπει να προστεθεί ο αντίκτυπος της ενεργειακής κρίσης και των ανατιμήσεων και η αυξημένη αβεβαιότητα την οποία επέφερε σε καταναλωτές και επιχειρήσεις.
Η αβεβαιότητα στην αγορά οδήγησε μία στις τρεις επιχειρήσεις να πραγματοποιήσουν προσφορές ή και εκπτώσεις ακόμα και κατά την εορταστική περίοδο.
Η εικόνα στην αγορά στο τέλος του 2022
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΣΣΕ για την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων στο κλείσιμο του 2022 μέχρι την Πρωτοχρονιά του 2023, τα περισσότερα καταστήματα ήταν ικανοποιημένα από την κίνηση στην αγορά. Πιο συγκεκριμένα, από την έρευνα προέκυψαν τα εξής:
• Μία στις τέσσερις επιχειρήσεις (26,4%) σημείωσε υψηλότερες πωλήσεις συγκριτικά με την αντίστοιχη εορταστική περίοδο του 2021-22, ενώ σχεδόν μία στις δύο (43,6%) δεν κατέγραψε κάποια μεταβολή. Ωστόσο, το 29,4% των επιχειρήσεων εμφάνισε πτώση των πωλήσεων σε σχέση με πέρυσι. Σε αυτό το σημείο υπογραμμίζεται πως στο περυσινό δελτίο οι επιδόσεις των καταστημάτων συγκρίνονταν με εκείνες του 2020, όταν η αγορά λειτουργούσε υπό τους ασφυκτικούς περιορισμούς της πανδημίας.
• Λαμβάνοντας υπόψη τις νέες προκλήσεις (ενεργειακή κρίση / ανατιμήσεις), το 27% των επιχειρήσεων δήλωσε πολύ / πάρα πολύ ικανοποιημένο από τις πωλήσεις κατά την εορταστική περίοδο. Περισσότερες από τις μισές (54,0%) εμφανίζονται μέτρια ικανοποιημένες, ενώ το 19% λίγο έως καθόλου. Τα ευρήματα αυτά αφορούν την απόσταση μεταξύ των προσδοκιών και των πραγματικών πωλήσεων.
• Ο υψηλός βαθμός ικανοποίησης από την επισκεψιμότητα στα καταστήματα οφείλεται στην άρση των περιορισμών των μετακινήσεων και στην επιθυμία των καταναλωτών για επιστροφή στην κανονικότητα. Περισσότερες από μία στις τρεις (36,8%) επιχειρήσεις δήλωσε από πολύ έως πάρα πολύ ικανοποιημένη από την επισκεψιμότητα, ενώ σχεδόν οι μισές (47,9%) δήλωσαν μέτρια ικανοποιημένες.
• Παραδοσιακά, η καλύτερη περίοδος για την αγοραστική κίνηση ήταν πριν από τα Χριστούγεννα.
• Οι παρατεταμένες αναταράξεις και η αβεβαιότητα στην αγορά οδήγησαν μία στις τρεις επιχειρήσεις (35,6%) να πραγματοποιήσουν προσφορές / εκπτώσεις ακόμα και κατά την εορταστική περίοδο. Ειδικότερα, το 71% των επιχειρήσεων που προχώρησαν σε εκπτώσεις υιοθέτησαν ποσοστό που κυμάνθηκε από 11% έως 30%. Το εύρημα αυτό εξηγεί, εν μέρει, το γεγονός ότι στις μισές (50,3%) κινήθηκαν περισσότερο τα πιο οικονομικά εμπορεύματα. Μια δεύτερη εξήγηση μπορεί να δοθεί και από το γεγονός ότι ευνοήθηκαν οι επισκέψεις / συναθροίσεις και συνεπώς η ανάγκη για ανταλλαγή συμβολικών δώρων.
• Για το 2022 συνολικά, η αγορά παρουσιάζει μια μεικτή εικόνα συγκριτικά με το 2021, με τις θετικές αποκρίσεις να αντισταθμίζουν τις αρνητικές.
• Η ανισότητα στις επιδόσεις αποτυπώνεται και στις προβλέψεις των πωλήσεων για το 2023. Μία στις πέντε επιχειρήσεις (18,4%) δηλώνει αδυναμία πρόβλεψης, εξαιτίας της υψηλής αβεβαιότητας και του ιδιαίτερα ρευστού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ενώ μία στις τέσσερις (26,4%) αναμένει επιδείνωση.
• Βασικοί παράγοντες τροφοδότησης αυτής της αβεβαιότητας είναι αφενός οι ανατιμήσεις στο ενεργειακό κόστος, αφετέρου η αύξηση των τιμών των προμηθευτών. Ως εκ τούτου, περισσότερες από τις μισές επιχειρήσεις (53,7%) δηλώνουν εξαιρετικά υψηλή αρνητική επίδραση. Για σχεδόν έξι στις δέκα επιχειρήσεις (58,9%) οι ανατιμήσεις των τιμών των εμπορευμάτων από τους προμηθευτές κυμάνθηκαν από 11% έως 30%.
