Κωνσταντίνος Μίχαλος Προέδρος ΚΕΕ & ΕΒΕΑ
Συνεχής «μάχη» για να εξαλειφθεί η κρίση
Το φετινό φθινόπωρο ξεκινά με πρωτόγνωρες συνθήκες για την οικονομία, τη χώρα και τους πολίτες. Αν κι η Ελλάδα κατάφερε να αντιμετωπίσει καλύτερα από άλλες χώρες το πρώτο κύμα της πανδημίας, ωστόσο, η υγειονομική κρίση δεν έχει ακόμη εξαλειφθεί. Οι επιπτώσεις της πανδημίας είναι ήδη ορατές σε όλες τις οικονομίες του κόσμου, στην κατανάλωση και στην παραγωγή, στο διεθνές εμπόριο και τις μεταφορές, αλλά και στις επενδύσεις. Και στην Ελλάδα, η υγειονομική κρίση ανέτρεψε βίαια τη δυναμική μεγέθυνσης που είχε αποκτήσει η οικονομία το προηγούμενο διάστημα. Μετά από 3,5 χρόνια σταθερής ανόδου, το ΑΕΠ της χώρας παρουσίασε μείωση, τόσο στο πρώτο, όσο και στο δεύτερο τρίμηνο του 2020, ενώ σύμφωνα με τις θερινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η ύφεση αναμένεται να φτάσει στο 9%.
Σημαντικοί δείκτες, όπως η ιδιωτική κατανάλωση, οι επενδύσεις, οι εξαγωγές, η βιομηχανική παραγωγή, ο όγκος δραστηριότητας στο λιανεμπόριο, καταγράφουν ήδη υποχώρηση. Σύμφωνα με επικαιροποιημένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο κύκλος εργασιών στο σύνολο των επιχειρήσεων και των δραστηριοτήτων της οικονομίας σημείωσε μείωση 25,1% το δεύτερο τρίμηνο του 2020, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, ενώ για τις επιχειρήσεις που τέθηκαν σε αναστολή λειτουργίας, η πτώση φθάνει το 55,9%. Τα μέτρα που έχει λάβει μέχρι τώρα η Πολιτεία για την προστασία των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, έχοντας ενσωματώσει πολλές από τις προτάσεις των φορέων της αγοράς.
Παράλληλα, τα μέτρα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός στη Θεσσαλονίκη θα δώσουν ανάσα στην αγορά, καθώς μεταθέτουν στο μέλλον κάποιες υποχρεώσεις των επιχειρήσεων. Βέβαια, ο επιχειρηματικός κόσμος ανέμενε την εξαγγελία μεταρρυθμίσεων μακράς πνοής, οι οποίες δεν έγιναν, προφανώς, λόγω της έκτακτης κατάστασης που βιώνει η χώρα. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο πρωθυπουργός δεσμεύτηκε ότι η κατάσταση θα επανεξετάζεται συνεχώς και τα αναγκαία μέτρα θα πληθαίνουν, όταν αυτό κρίνεται επιβεβλημένο για τη στήριξη της οικονομίας και των επιχειρήσεων. Στο μεταξύ, αυτό που απαιτείται είναι μια ολοκληρωμένη επεξεργασία για το συνολικό πακέτο των 70 δισ. ευρώ που θα έρθει στη χώρα μας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και θα δημιουργήσει συνθήκες επανεκκίνησης της οικονομίας και των αναγκαίων παραγωγικών μετασχηματισμών της.
Πέρα, όμως, από την αντιμετώπιση των άμεσων οικονομικών επιπτώσεων που προκαλεί η πανδημία, είναι ανάγκη να προχωρήσει το συντομότερο ο διάλογος κι ο σχεδιασμός, με στόχο την παραγωγική αναδιάρθρωση της ελληνικής οικονομίας. Η Ελλάδα είναι μεταξύ των οικονομιών της Ε.Ε. που εξαρτώνται περισσότερο από τον τουρισμό και συναφείς δραστηριότητες, όπως η εστίαση. Οι επιπτώσεις της πανδημίας στους κλάδους αυτούς θα είναι φέτος καταστροφικές και κανείς ακόμη δεν είναι σε θέση να γνωρίζει αν η ζημιά θα περιοριστεί στη φετινή χρονιά ή αν θα επηρεαστούν κι οι επόμενες. Η δυνατότητα ανάκαμψης θα εξαρτηθεί από παράγοντες που μέχρι τώρα παραμένουν αστάθμητοι, όπως είναι η εξέλιξη των επιδημιολογικών δεδομένων, ο χρόνος έγκρισης και διάθεσης ενός εμβολίου κ.ά.
Είναι, επομένως, απαραίτητο να γίνουν εγκαίρως οι απαραίτητες προσαρμογές στο αναπτυξιακό μείγμα της ελληνικής οικονομίας, με ανάδειξη νέων κλάδων, ενίσχυση του παραγωγικού μηχανισμού κι αύξηση της προστιθέμενης αξίας των ελληνικών προϊόντων κι υπηρεσιών. Τα Επιμελητήρια κι όλοι σχεδόν οι παραγωγικοί φορείς έχουν καταθέσει σχετικές προτάσεις, ενόψει και της αξιοποίησης των κεφαλαίων που εξασφάλισε η χώρα από την Ε.Ε. Στη βάση αυτή πρέπει να ξεκινήσει μια σοβαρή συζήτηση, η οποία θα κινητοποιήσει ανάλογες αποφάσεις.
