Πλαστικές σακούλες: Μειώνεται η χρήση αυξάνονται τα έσοδα

Η εφαρμογή του μέτρου στα μίνι μάρκετ

Παράλληλα με την έρευνα στα σούπερ μάρκετ, το ΙΕΛΚΑ παρουσίασε και κάποιες εκτιμήσεις σχετικά με την κατάσταση στα υπόλοιπα σημεία πώλησης, πάντα όσον αφορά το Α’ τρίμηνο του 2018. Σε σχέση με τα λοιπά κανάλια εμπορίου-εστίασης λοιπόν, καταγράφονται τα εξής:

• Εκτεταμένη εφαρμογή του μέτρου, αλλά με διαφοροποιήσεις ανάλογα με τον κλάδο και την περιοχή, γενικά στο λιανεμπόριο τροφίμων (π.χ. μίνι μάρκετ, αρτοποιεία, κρεοπωλεία) και ειδικά στις οργανωμένες αλυσίδες καταστημάτων.
• Κατάργηση και αντικατάσταση της πλαστικής σακούλας από άλλου τύπου σακούλες, όπως χάρτινες, σε κλάδους όπως η ένδυση.
• Περιορισμένη εφαρμογή του μέτρου στον κλάδο της εστίασης με εξαίρεση τις οργανωμένες αλυσίδες εστίασης.
• Μεγαλύτερη εφαρμογή του μέτρου στα αστικά κέντρα συγκριτικά με την επαρχία.

Σύμφωνα με τις μετρήσεις του ΙΕΛΚΑ για τη διάθεση της πλαστικής σακούλας εκτός των σούπερ μάρκετ, η μείωση φτάνει το 65% και οδηγεί σε κατανάλωση περίπου 130 τεμαχίων σακούλας ανά κάτοικο ανά έτος .

Με βάση τα παραπάνω, εκτιμάται ότι η ποσοστιαία μείωση στη χρήση πλαστικής σακούλας στα υπόλοιπα κανάλια του λιανεμπορίου είναι μικρότερη σε σχέση με τα σούπερ μάρκετ, με δεδομένο μάλιστα ότι η νομοθεσία εξαιρεί από την επιβολή περιβαλλοντικού τέλους τις λαϊκές αγορές και τα περίπτερα.

Σημαντικά περιθώρια βελτίωσης

Με δεδομένο ότι το κανάλι του σούπερ μάρκετ αντιπροσωπεύει μόνο το 50% των πωλήσεων του λιανεμπορίου τροφίμων, εκτιμάται ότι η συνολική ποσοστιαία μείωση πλαστικής σακούλας είναι σημαντικά μικρότερη. Σύμφωνα με τις μετρήσεις του ΙΕΛΚΑ, αν και δεν υπάρχουν ακριβή
στοιχεία για τη διάθεση εκτός των σούπερ μάρκετ, ακόμα και το βέλτιστο σενάριο της μείωσης κατά 65% οδηγεί σε κατανάλωση περίπου 130-135 τεμαχίων σακούλας ανά κάτοικο ανά έτος.
Αν και η μείωση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική, δεν αξιολογείται ως επαρκής για τους παρακάτω λόγους:

• Υπάρχουν σημαντικά περιθώρια για περαιτέρω μείωση της πλαστικής σακούλας και μεγαλύτερο περιορισμό της ρύπανσης στο περιβάλλον.
• Έχει καταγραφεί σε άλλες χώρες που εφάρμοσαν αντίστοιχα μέτρα (π.χ. το Ηνωμένο Βασίλειο), ότι η αποδοτικότητα της επιβολής τέλους στην πλαστική σακούλα ναι μεν επιτυγχάνει άμεση και μεγάλη μείωση, αλλά φθίνει όσο περνάει ο χρόνος.
• Δεν επιτυγχάνεται ακόμα ο στόχος που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση για 90 λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς κατά κεφαλήν, το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2019. Συγκεκριμένα εκτιμάται, σύμφωνα με τις μετρήσεις του ΙΕΛΚΑ, ότι η μείωση του 65% που καταγράφεται οδηγεί σε κατανάλωση περίπου 130 τεμαχίων σακούλας ανά κάτοικο ανά έτος, πάνω δηλαδή από τον στόχο (πρακτικά χρειάζεται η συνολική ετήσια μείωση να ξεπεράσει το 75-80%).

Η προσπάθεια ξεκίνησε με αφορμή την αντιμετώπιση του προβλήματος με την πλαστική σακούλα, αλλά ο στόχος ήταν και είναι ο συντονισμός των κοινωφελών ενεργειών των αλυσίδων σούπερ μάρκετ και η ενεργοποίηση των καταναλωτών για τη δημιουργία ενός καλύτερου μέλλοντος. Αυτό θα επιτευχθεί με δράσεις οι οποίες αφορούν γενικότερα την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και τη μείωση του σπατάλης σε όλους τους τομείς όπως Plastic Waste, Energy Waste, Food Waste, τη στήριξη της ανακύκλωσης και τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος (εκπομπή CO2 ).