Πωλήσεις τσιγάρων: Ένα νέο μεγάλο πρόβλημα έχει δημιουργηθεί για τον κλάδο του μίνι μάρκετ και της μικρής λιανικής, καθώς η νέα νομοθεσία για την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου τσιγάρων έχει επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τα καταστήματα στην αγορά και την πώληση των τσιγάρων.
Η νέα νομοθεσία που έφερε προβλήματα στην αγορά
Μετά από χρόνια προαναγγελιών και μεγάλων προσπαθειών από την πλευρά των εταιρειών παραγωγής και διάθεσης καπνικών προϊόντων, η Ελλάδα συμμορφώθηκε με την ευρωπαϊκή νομοθεσία για την καταγραφή κάθε πακέτου της αγοράς. Εδώ και λίγους μήνες, η περιβόητη ιχνηλάτηση των τσιγάρων είναι γεγονός και για τους Έλληνες καπνοπώλες, όμως, η προσπάθεια αντιμετώπισης ενός προβλήματος έχει ήδη δημιουργήσει ένα ακόμη σημαντικότερο για τους ιδιοκτήτες των μίνι μάρκετ, των ψιλικατζίδικων και των περιπτέρων. Η έτσι κι αλλιώς επιβαρυμένη αγορά των προϊόντων καπνού έγινε πια… ασήκωτη για πολλούς από τους επαγγελματίες του κλάδου, που πλέον είναι 100% αναγκασμένοι να αγοράζουν μεγάλες κούτες τσιγάρων για τα καταστήματά τους.
Η νέα νομοθεσία
«Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2014/40/ΕΕ (TPD) για τα καπνικά προϊόντα και τις σχετικές νομοθετικές πράξεις δημιουργείται ευρωπαϊκό σύστημα ιχνηλασιμότητας & χαρακτηριστικών ασφαλείας καπνικών προϊόντων. Ημερομηνία εφαρμογής του συστήματος ιχνηλασιμότητας και χαρακτηριστικών ασφαλείας για τα τσιγάρα και τον λεπτοκομμένο καπνό που προορίζεται για την κατασκευή χειροποίητων (στριφτών) τσιγάρων είναι η 20ή Μαΐου 2019, ενώ για όλα τα υπόλοιπα καπνικά προϊόντα είναι η 20ή Μαΐου 2024.Περαιτέρω πληροφορίες περιέχονται στο Εγχειρίδιο για τους ενδιαφερομένους. Επιπλέον, η αντίστοιχη ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παρέχει ενημέρωση για τις τελευταίες εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο σε σχέση με την εφαρμογή του συστήματος ιχνηλασιμότητας και χαρακτηριστικών ασφαλείας καπνικών προϊόντων.
Οι επαγγελματίες της μικρής λιανικής είναι πια 100% υποχρεωμένοι να αγοράζουν μεγάλες κούτες τσιγάρων για τα καταστήματά τους, γεγονός που τους επιβαρύνει οικονομικά.
Για την Ελλάδα ως εθνικός εκδότης αναγνωριστικών κωδικών ορίστηκε η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών (Γ.Γ.Π.Σ.), όπου οι κατασκευαστές, οι εισαγωγείς, οι διανομείς-χονδρέμποροι και οι φορείς εκμετάλλευσης πρώτων καταστημάτων λιανικής πώλησης καπνικών προϊόντων μπορούν να απευθύνονται για πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία εγγραφής στο σύστημα». Με λίγα λόγια, η παραπάνω οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που τέθηκε σε ισχύ και στην Ελλάδα, αναγκάζει τους καταστηματάρχες της μικρής λιανικής να αποκτήσουν συγκεκριμένους κωδικούς για την αγορά τσιγάρων στα καταστήματά τους και να γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή τα τσιγάρα που έχουν στο κατάστημά τους.
Το πρόβλημα για τα μίνι μάρκετ
Η νέα αυτή νομοθεσία έχει δημιουργήσει ένα σημαντικό πρόβλημα για τους ιδιοκτήτες των μίνι μάρκετ, των καταστημάτων ψιλικών, των περιπτέρων και γενικότερα των καπνοπωλών. Την ώρα που η πώληση τσιγάρων έχει μετατρέψει τους επιχειρηματίες της μικρής λιανικής σε… μεσάζοντες χωρίς κέρδος, προκύπτει ένα ακόμη «αγκάθι» για αυτούς. Τα τελευταία χρόνια, το περιθώριο κέρδους από τα τσιγάρα έχει «κατακρημνιστεί» και γίνεται συχνά μηδενικό, όταν οι πελάτες ζητούν να πληρώσουν με κάρτα, καθώς τότε μπαίνει στη μέση κι η προμήθεια στις τράπεζες για το POS. Ουσιαστικά, ο μόνος λόγος που συνεχίζουν να υπάρχουν στο ράφι των περισσότερων καταστημάτων είναι επειδή λειτουργούν ως «κράχτης» για την προσέλκυση των καταναλωτών. Και σαν να μην έφτανε αυτό, η νέα νομοθεσία αποτρέπει, ουσιαστικά, τους χονδρεμπόρους των τσιγάρων να πωλούν συγκεκριμένες ποσότητες τσιγάρων ανά κατάστημα.
Πλέον, κάθε πακέτο τσιγάρου έχει το δικό του δελτίο ταυτότητας, αλλά το ίδιο ισχύει και για τις κούτες. Αυτό σημαίνει πως ένας καπνοπώλης δεν μπορεί να αγοράσει, απλώς, όσα πακέτα τσιγάρων χρειάζεται, βάσει των αναγκών του καταστήματος, αλλά είναι αναγκασμένος να αγοράσει ολόκληρη την κούτα για κάθε ένα από τα πακέτα που θέλει να βάλει στο ράφι του. Με δεδομένο, λοιπόν, ότι κάθε κούτα περιέχει 8-10 πακέτα τσιγάρα, για να γεμίσει το μίνι μάρκετ ή το περίπτερο, θα πρέπει να διαθέτει κάθε μήνα ένα μεγάλο μπάτζετ, μόνο για αυτό το «κομμάτι» της δουλειάς του, το οποίο, μάλιστα, σπάνια φέρνει κέρδη στο εκάστοτε κατάστημα. Όπως γίνεται αντιληπτό, πρόκειται για μία έξτρα επιβάρυνση σε έναν ήδη ταλαιπωρημένο κλάδο, η οποία και θα πρέπει να «ακουστεί», για να υπάρξει κι η αντίστοιχη προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος.
Ο στόχος της ιχνηλασιμότητας
Η ευρωπαϊκή οδηγία επιβάλλει τη λειτουργία ενός συστήματος ιχνηλασιμότητας για τα προϊόντα καπνού, με το οποίο θα εξασφαλίζεται ότι όλες οι συσκευασίες προϊόντων καπνού που παράγονται στην Ε.Ε., που προορίζονται για την αγορά της Ε.Ε. ή που διατίθενται σε αυτήν θα επισημαίνονται με μοναδικό αναγνωριστικό κωδικό. Καθορίζει, επίσης, τις προδιαγραφές των υποχρεωτικών χαρακτηριστικών ασφαλείας που πρέπει να εφαρμόζονται στα προϊόντα καπνού.
Η όλη ουσία πίσω από αυτή την κίνηση έχει να κάνει με την πάταξη του λαθρεμπορίου στα καπνικά, η οποία κι αποτελεί στόχο τόσο των κυβερνήσεων των χωρών, όσο και των ίδιων των εταιρειών που παράγουν και διανέμουν τσιγάρα. Κι ο λόγος είναι, φυσικά, ότι αμφότεροι χάνουν χρήματα. Από τη μία οι εταιρείες βλέπουν τις πωλήσεις τους να μειώνονται, εξαιτίας της «άνθισης» των παράνομων τσιγάρων στην αγορά κι από την άλλη τα κράτη χάνουν τεράστια ποσά από τη φορολόγηση, η οποία, ειδικά στα τσιγάρα, είναι… υπερφορολόγηση, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σχεδόν σε όλο τον κόσμο.
«Οδηγούν στο κλείσιμο πολλά καταστήματα της μικρής λιανικής»
Η ιστορία που αφορά την ηλεκτρονική παρακολούθηση της παραγωγής των τσιγάρων από τις καπνοβιομηχανίες στο χονδρεμπόριο καπνικών και μετέπειτα στα σημεία λιανεμπορίου είχε ξεκινήσει, βάσει σχετικής Ευρωπαϊκής Οδηγίας, σχεδόν πριν από μια πενταετία. Η αρχική Ευρωπαϊκή Οδηγία ρητά ανέφερε ότι θα έπρεπε να τοποθετηθούν κι αντίστοιχα μηχανήματα παρακολούθησης στα Σημεία Λιανικής. Δυστυχώς, μετά από παρέμβαση των πολυεθνικών καπνοβιομηχανιών, το συγκεκριμένο εδάφιο που αφορούσε το λιανεμπόριο αφαιρέθηκε, διότι ήταν ένα κόστος για τις καπνοβιομηχανίες, το οποίο έπρεπε να επωμιστούν οι ίδιες, ύψους πάνω από 150 εκατ. ευρώ. Εάν είχε εφαρμοστεί η αρχική Ευρωπαϊκή Οδηγία με τα αντίστοιχα POS στα σημεία μικρής λιανικής, αυτομάτως, πέραν του ελέγχου που θα υπήρχε, οι Χονδρέμποροι κι Αντιπρόσωποι Καπνοβιομηχανικών Προϊόντων θα μπορούσαν να ανεφοδιάζουν με τσιγάρα τα συγκεκριμένα σημεία λιανικής, ανάλογα με τις πωλήσεις που θα έκαναν. |
