Σημαντικές εξελίξεις στον τομέα των σούπερ μάρκετ, με τον ανταγωνισμό των ομίλων να φέρνει νέες πολιτικές, πολλές εκ των οποίων επηρεάζουν και την αγορά της μικρής λιανικής. Αυξάνονται τα μεγάλα καταστήματα «γειτονιάς», ενώ νέα σούπερ μάρκετ «ξεφυτρώνουν» σε όλη τη χώρα.
Της Ελένης Σαραντάκη
Με κεντρικό άξονα το τρίπτυχο σκληρός ανταγωνισμός, συγκεντρωτικές τάσεις και συνολική αναδιάρθρωση του κλάδου, το 2018 προβλέπεται έτος σταθμός για τον κλάδο των σούπερ μάρκετ. Από το πρώτο πεντάμηνο του έτους έχουν λάβει ήδη χώρα δύο σημαντικές εξελίξεις, οι οποίες υπολογίζεται ότι θα μεταβάλουν για μια ακόμα φορά τα δεδομένα της αγοράς, μετά το τέλος της Μαρινόπουλος και την εξαγορά της από τον όμιλο Σκλαβενίτη.
Η επαναδραστηριοποίηση της SPAR και η εξαγορά της Προμηθευτικής από τη Μασούτης ΑΕ δείχνουν τη γενικότερη τάση, με τις αλυσίδες μεσαίου μεγέθους να δέχονται συνεχώς πιέσεις από τους μεγάλους του κλάδου, την ίδια στιγμή που ξένοι όμιλοι βολιδοσκοπούν την κατάσταση στην ελληνική αγορά με σκοπό την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων τους . Σήμερα στην Ελλάδα 5 μεγάλες εταιρείες καλύπτουν από κοινού σχεδόν το 60% της συνολικής αξίας της εγχώριας αγοράς, ενώ φαίνεται να διεκδικούν πλέον μερίδιο και από τα κέρδη της μικρής λιανικής, της οποίας ο τζίρος μόνο στην Αττική εκτιμάται περίπου στα 500 εκατ. ευρώ. Η αγορά πλέον έχει πέντε πολύ ισχυρές αλυσίδες: Σκλαβενίτης, ΑΒ Βασιλόπουλος, My Market, Lidl και Μασούτης.
Το 2017 το 79% του συνολικού λιανεμπορίου τροφίμων έγινε από τις 10 μεγαλύτερες αλυσίδες, έναντι 67,2% το 2007 και 70,1% το 2010, ενώ τα προηγούμενα χρόνια λειτουργούσε και πολύ μεγαλύτερος αριθμός εταιρειών στον τομέα του σούπερ μάρκετ. Ατλάντικ, Aldi, DIA, Βερόπουλος είναι μερικές από τις πιο γνωστές επωνυμίες αλυσίδων, οι οποίες έχουν εξαφανιστεί από την ελληνική αγορά, είτε λόγω πτώχευσης, είτε λόγω εξαγοράς, είτε γιατί αποχώρησαν τελικά από την ελληνική επικράτεια.
Πώς διαμορφώνεται σήμερα η «πίτα» στα σούπερ μάρκετ
Το τέλος της εταιρείας Μαρινόπουλος το 2016 και η προηγούμενη εξαγορά της Βερόπουλος από τον όμιλο Παντελιάδη είναι τα βασικά γεγονότα που οδήγησαν σε αλλαγή δεδομένων στην αγορά. Η ανακατανομή της «πίτας» άφησε πολλά περιθώρια κέρδους και ταυτόχρονα μετέτρεψε τον κλάδο των σούπερ μάρκετ σε «αρένα» μετά την απόκτηση του δικτύου της Μαρινόπουλος από τον όμιλο Σκλαβενίτη.
Με βάση την έρευνα που πραγματοποίησε η IRI σε δείγμα 2.000 καταναλωτών, πανελλαδικά το 42% όσων δήλωσαν πρώην πελάτες της Μαρινόπουλος μετακινήθηκαν για τα ψώνια τους στην ΑΒ Βασιλόπουλος, ενώ το 24% προτίμησε τη Lidl. Στην Αττική όμως το μεγαλύτερο ποσοστό των πρώην πελατών της Μαρινόπουλος, συγκεκριμένα το 55%, προτίμησε την Σκλαβενίτης, ενώ στη Θεσσαλονίκη το 55% των πελατών μετακινήθηκε στην εταιρεία Μασούτης.
Από το καλοκαίρι, όμως, του 2017, που ξεκίνησε τη λειτουργία του το δίκτυο της Μαρινόπουλος υπό την ιδιοκτησία της Σκλαβενίτης, άλλαξαν τα δεδομένα για ακόμη μια φορά, γιγαντώνοντας τον ανταγωνισμό μεταξύ των ισχυρών αλυσίδων. Η Σκλαβενίτης ενισχύει το δίκτυό της στην Αττική και πιέζει στη Νότια Ελλάδα την ΑΒ Βασιλόπουλος και τη Lidl. Ταυτόχρονα, εισέρχεται στη Βόρεια Ελλάδα διεκδικώντας μερίδιο από το κέρδος και ξεκινά ένας πόλεμος τιμών και νέων κινήσεων για τον κλάδο.
Η Μασούτης ΑΕ, που ήταν κυρίαρχος στη Βόρεια Ελλάδα, επηρεάζεται αισθητά, ενώ τα Lidl αλλάζουν τακτική, καθώς αντιλαμβάνονται ότι το φτηνό σούπερ μάρκετ με «no name» προϊόντα είναι δύσκολο να επιβιώσει στις νέες συνθήκες. Τα Lidl αρχίζουν να διευρύνουν τους κωδικούς τους με επώνυμα προϊόντα, προσπαθώντας να δημιουργήσουν ένα προφίλ με φθηνά προϊόντα αλλά και ακριβότερα, επομένως πιο ποιοτικά, όπως ακριβώς και οι υπόλοιποι.
Σε αυτό το πλαίσιο, η ΑΒ Βασιλόπουλος επιδιώκει με δελεαστικές προσφορές ή με προσπάθειες εξαγοράς μικρότερων αλυσίδων να αντιμετωπίσει την μετακίνηση μεριδίων προς τον Σκλαβενίτη. Ο σκληρός ανταγωνισμός, όμως, των μεγάλων σούπερ μάρκετ φαίνεται να επηρεάζει περισσότερο τα μίνι μάρκετ, που παρατηρούν πτωτικές τάσεις στους τζίρους τους, παρά τις μεσαίου μεγέθους αλυσίδες. Προμηθευτική και Market In διεύρυναν τα έσοδά και το δίκτυό τους στοχεύοντας σε σημεία όπου ο ανταγωνισμός των ισχυρών είναι ανύπαρκτος.
