Τα είδη παντοπωλείου με τη μεγαλύτερη ζήτηση. Σημαντική αύξηση της δαπάνης στα καταστήματα της μικρής λιανικής κατεγράφη την περίοδο των Lockdown εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού, με συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων να «εκτοξεύουν» τις πωλήσεις τους.
Του Στέλιου Ασλανίδη
Οι επιλογές της πανδημίας
Tην ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, η κυβέρνηση έχει αυξήσει εκ νέου τα μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού, αφού στις αρχές Νοεμβρίου «εκτοξεύθηκαν» για μία ακόμη φορά τα κρούσματα σε όλη την Ελλάδα, προκαλώντας ξανά ανησυχία στην αγορά. Ένα νέο lockdown ειδικά για τους ανεμβολίαστους δεν μπορεί να αποκλειστεί, γεγονός που είναι πιθανό να αλλάξει και πάλι τα δεδομένα και για τα μίνι μάρκετ και τα υπόλοιπα καταστήματα της μικρής λιανικής. Όχι, όμως, απαραίτητα προς το χειρότερο. Και αυτό γιατί τα στοιχεία δείχνουν ότι οι δαπάνες για είδη παντοπωλείου στην εποχή της πανδημίας σημείωσαν σημαντική αύξηση, προς όφελος των επαγγελματιών του κλάδου.
Αύξηση 23% στις δαπάνες για τρόφιμα
Ειδικά στα τρόφιμα, η αύξηση της δαπάνης ανά νοικοκυριό ξεπέρασε το 23% το 2020, την ώρα που σε επίπεδο δεκαετίας σημειώθηκε μείωση της τάξης του 10%, ενώ αντίστοιχα αρνητική ήταν η πορεία και στις δαπάνες για την εστίαση, οι οποίες και περιορίστηκαν κατά 33% την περίοδο των lockdown. Τα παραπάνω καταγράφονται ως αποτελέσματα της έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών της ΕΛΣΤΑΤ για το 2020. Ανακοινώθηκαν πρόσφατα και έρχονται να προστεθούν στα ευρήματα παρόμοιων ερευνών του ΙΕΛΚΑ, σκιαγραφώντας την παρούσα κατάσταση αναφορικά με την κατανάλωση τροφίμων στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, καταγράφεται αύξηση στη δαπάνη τροφίμων το 2020 σε σχέση με το 2019 κατά 3,88%, από 3.351,36 ευρώ σε 3.481,56 ευρώ ανά νοικοκυριό. Η αύξηση ήταν ακόμη μεγαλύτερη για τα οινοπνευματώδη ποτά (17,67%), καθώς και για τα οικιακά είδη άμεσης κατανάλωσης, π.χ. απορρυπαντικά, χαρτικά κ.λπ. (11,24%). Αντίθετα, μείωση παρουσίασαν τα είδη ατομικού ευπρεπισμού (-9,51%) και η εστίαση (-33,45%). Συνολικά, οι δαπάνες για διατροφή (αθροιστικά αγορές τροφίμων και εστίασης) παρουσίασαν το 2020 μείωση κατά 7,22%, από 5.478,12 ευρώ σε 5.082,84 ευρώ. Την τελευταία 12ετία (2009-2020) η δαπάνη των νοικοκυριών σε ήδη τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών παρουσίασε μείωση κατά 10,28%.
Στην περίοδο της πανδημίας καταγράφεται αύξηση στη δαπάνη τροφίμων της τάξης του 3,88% ή 130 ευρώ ανά νοικοκυριό.
Ανοδική πορεία για τρόφιμα και ποτά στην 4ετία
Τα στοιχεία στον πίνακα της επόμενης σελίδας δείχνουν πάντως ότι την 4ετία 2016-2019 η κατά κεφαλήν δαπάνη των νοικοκυριών σε τρόφιμα και μη αλκοολούχα ποτά παρουσίασε αύξηση, από 1.337 ευρώ το 2016 σε 1.388 ευρώ το 2019. Μια μεταβολή 3,83% δηλαδή, στην οποία ήρθε να προστεθεί η αύξηση του 2020, φτάνοντας στα 1.449 ευρώ, ήτοι συνολική αύξηση 8,36%. Η αύξηση ολοκληρώθηκε σε ένα περιβάλλον σταθερών τιμών, καθώς ο δείκτης τιμών καταναλωτή από το 2016 ως το 2020 παρέμεινε πρακτικά αμετάβλητος.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ η δαπάνη των νοικοκυριών για είδη παντοπωλείου, σε αξία παραμένει μειωμένη σε σχέση με την αρχή της προηγούμενης δεκαετίας, η δαπάνη ως ποσοστό επί των συνολικών αγορών των νοικοκυριών έχει αυξηθεί. Το 2009 η δαπάνη σε είδη διατροφής αντιστοιχούσε στο 17,3% των αγορών του μέσου νοικοκυριού, ενώ το 2020 αντιστοιχούσε στο 23,1%, αυξήθηκε δηλαδή κατά 6%. Πρακτικά, η δαπάνη σε είδη παντοπωλείου μειώθηκε και οι υπόλοιπες δαπάνες (π.χ. είδη ένδυσης, είδη επίπλωσης, υπηρεσίες) παρουσίασαν μείωση με ακόμη μεγαλύτερο ρυθμό. Η τάση αυτή έγινε πιο έντονη το 2020, οπότε και η δαπάνη σε τρόφιμα αυξήθηκε, ενώ η συνολική δαπάνη των νοικοκυριών μειώθηκε κατά 9,90%. Η εξέλιξη αυτή ήταν σε έναν βαθμό αναμενόμενη, καθώς τα περισσότερα από τα προϊόντα παντοπωλείου και ειδικά τα είδη διατροφής εξυπηρετούν βασικές ανάγκες του καταναλωτή και κατά συνέπεια είναι πιο δύσκολο να περικοπούν σε περιόδους κρίσης.
Οι Έλληνες το… έριξαν στο αλκοόλ και τη μαγειρική την περίοδο της πανδημίας του κορωνοϊού, όπως φαίνεται και από τις αγορές τους σε είδη παντοπωλείου.
Oι δαπάνες ανά νοικοκυριό
Στον σχετικό πίνακα καταγράφονται σημαντικές διαφοροποιήσεις στην αύξηση της ετήσιας δαπάνης τροφίμων στους διαφορετικούς τύπους νοικοκυριού. Μεγαλύτερες αυξήσεις παρουσιάζονται κυρίως στα νοικοκυριά με 1 παιδί έως 16 ετών, στα ζευγάρια με 1 παιδί (11,82% ), στις μονογονεϊκές οικογένειες με 1 παιδί (7,78%), καθώς και στα νοικοκυριά με 1 άτομο έως 65 ετών (7%). Τα στοιχεία αυτά δείχνουν έτσι και σε ποιους καταναλωτές θα πρέπει να εστιάσουν περισσότερο τα καταστήματα της μικρής λιανικής, αφού όσο μεγαλύτερη είναι η δαπάνη τους για ψώνια στα μίνι μάρκετ και τα παντοπωλεία, τόσο σημαντικότεροι είναι και ως πελάτες για τους τζίρους των επαγγελματιών του κλάδου.
