κορωνοϊό Η πανδημία του κορωνοϊού αρχίζει να γίνεται σιγά σιγά παρελθόν, αλλά οι επιπτώσεις της θα συνεχίσουν να φαίνονται στην αγορά και τα επόμενα χρόνια. Ανάμεσά τους και η δημιουργία νέων trends για επιχειρήσεις και καταναλωτές, τα οποία θα επηρεάσουν και τον κλάδο του μίνι μάρκετ και της μικρής λιανικής.
Του Βάιου Τασούλα
Νέα δεδομένα και για τα μίνι μάρκετ
Για πάνω από έναν χρόνο, ο COVID-19 διαμόρφωσε μία πρωτόγνωρη κατάσταση σε ολόκληρο τον πλανήτη, οδηγώντας σε πρωτοφανείς αλλαγές στην καθημερινότητα του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού. Εξίσου μεγάλη ήταν όμως η επίδραση της πανδημίας και στις επιχειρήσεις όλων των κλάδων, με κάποιους να βγαίνουν ευνοημένοι και άλλους να αντιμετωπίζουν ακόμη και προβλήματα επιβίωσης. Ο μαζικός εμβολιασμός των πολιτών δείχνει πια ότι σύντομα θα αφήσουμε πίσω μας κάθε καραντίνα και θα επιστρέψουμε στην… κανονική ζωή, όμως οι επιπτώσεις του κορωνοϊού εκτιμάται ότι θα παραμείνουν για πολλά ακόμη χρόνια.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με στοιχεία του ΙΕΛΚΑ, το 97% των στελεχών του λιανεμπορίου τροφίμων πιστεύει ότι η αγορά και η οικονομία θα επηρεάζονται από την έκτακτη κατάσταση έως το τέλος του 2021 –ή και περισσότερο– και το 70% τουλάχιστον ως το καλοκαίρι του 2022. Τα δεδομένα, λοιπόν, φαίνεται ότι έχουν αλλάξει οριστικά, όσον αφορά τόσο τις καταναλωτικές συνήθειες όσο και τη λειτουργία των επιχειρήσεων, που είναι αναγκασμένες πια να προσαρμοστούν σε μία σειρά από αλλαγές. Όλες οι έρευνες και στο εξωτερικό δείχνουν ότι έρχονται νέα trends, τα οποία θα διαμορφώσουν μία νέα κατάσταση στην αγορά. Το ίδιο ισχύει και για τον κλάδο των μίνι μάρκετ και της μικρής λιανικής, όπου έχουν ήδη αρχίσει να «ξεπροβάλουν» νέες τάσεις σε παγκόσμιο επίπεδο.
Πλεονέκτημα για τα μίνι μάρκετ μετά τον κορωνοϊό
Οι μικρές τοπικές επιχειρήσεις, όπως τα μίνι μάρκετ, φαίνεται ότι κέρδισαν τους καταναλωτές στην περίοδο του κορωνοϊού, ενώ η τάση αυτή μάλλον θα παραμείνει και μετά το τέλος της πανδημίας. Σύμφωνα με έκθεση του National Retail Federation, το 49% των καταναλωτών έκανε τα ψώνια του αποκλειστικά σε μικρά τοπικά καταστήματα εν μέσω COVID-19 και το 72% των ερωτηθέντων, σε έρευνα του Nextdoor, υποστήριξε ότι θα συνεχίσει να τα επισκέπτεται πιο συχνά και τα επόμενα χρόνια.
Οι καταναλωτές θα τσεκάρουν τα καταστήματα και τα προϊόντα τους ακόμη και σε πλατφόρμες όπως το Facebook, ώστε στη συνέχεια να πηγαίνουν στοχευμένα για τις αγορές τους.
Αντίστοιχα είναι μάλιστα τα ευρήματα και μιας ευρωπαϊκής έρευνας της Mastercard, που αφορά και την Ελλάδα, με τους καταναλωτές να εμφανίζονται ευαισθητοποιημένοι σχετικά με τη βιωσιμότητα των τοπικών καταστημάτων στις γειτονιές τους. Ως κύριος τρόπος υποστήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων αναφέρεται η αύξηση των αγορών από τοπικά καταστήματα. Οι καταναλωτές σημειώνουν πως έχουν αναπτύξει σχέσεις εμπιστοσύνης με τους καταστηματάρχες της γειτονιάς τους (28%), ενώ εμπιστεύονται όλο και περισσότερο προτάσεις αγορών που προέρχονται από γείτονές τους ή ανθρώπους που πραγματοποιούν αγορές στην ίδια τοπική κοινωνία (26%).
Απαραίτητη η προώθηση προϊόντων μέσω Facebook
Η εκτόξευση των online αγορών ήταν μία από τις κορυφαίες αλλαγές που κατεγράφησαν εν μέσω κορωνοϊού. Η τάση αυτή θα συνεχιστεί, με το Facebook και το Instagram όμως να παίζουν τον δικό τους ρόλο σε καταστήματα όπως τα μίνι μάρκετ, όπου σπάνια υπάρχει η δυνατότητα του e-shop. Μία από τις νέες συνήθειες των καταναλωτών που θα καθιερωθεί τα επόμενα χρόνια είναι να ψωνίζουν διαδικτυακά. Αυτό όμως θα αφορά, σε πρώτη φάση, και την απλή επιλογή των προϊόντων μέσω του διαδικτύου. Με πιο απλά λόγια, οι καταναλωτές θα τσεκάρουν τα καταστήματα και τα προϊόντα τους, ακόμη και σε πλατφόρμες όπως το Facebook και το Instagram, ώστε στη συνέχεια να πηγαίνουν στοχευμένα για τις αγορές τους. Η τάση δείχνει ότι οι περισσότεροι πελάτες θα προσπαθούν να μένουν λιγότερο μέσα στα μαγαζιά υπό τον φόβο του συνωστισμού, ο οποίος θα παραμείνει για αρκετά χρόνια.
Ως εκ τούτου, κρίνεται απαραίτητη η προώθηση προϊόντων και προσφορών μέσα από τα social media σε όσα μίνι μάρκετ δεν έχουν τη δυνατότητα για online πωλήσεις και delivery.
Κλειδί ο χώρος του καταστήματος
Ένας επιπλέον παράγοντας που φαίνεται ότι θα είναι καθοριστικός για την προσέλκυση πελατών είναι ο χώρος του καταστήματος. Έρευνες δείχνουν ότι η πλειοψηφία των καταναλωτών θα συνεχίσει να αποφεύγει τους κλειστούς χώρους, ακόμη και μετά τους εμβολιασμούς, προτιμώντας και τα σχετικά καταστήματα. Η ελευθερία στις κινήσεις και οι ανοιχτοί χώροι, ακόμη και στα μικρά σημεία, θα αποτελέσουν το κλειδί για την εμπιστοσύνη των πελατών τα επόμενα χρόνια. Παράλληλα, έχουν αρχίσει να γίνονται τάση και τα pop-up καταστήματα, τα οποία συχνά είναι μικρότερα καταστήματα μέσα σε μεγαλύτερα και τα οποία και πωλούν συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων. Ως trend στο εξωτερικό λειτουργεί ήδη και το multi μίνι μάρκετ, που συνδυάζει καφέ, έτοιμο φαγητό ή προϊόντα φούρνου μαζί με τα ψιλικά, αλλά σε ξεχωριστούς χώρους και με διαφορετικά ταμεία ή πωλητές.
Ενισχυμένες οι ανέπαφες συναλλαγές
Ένα από τα ζητήματα που απασχολεί ήδη τα μίνι μάρκετ φαίνεται ότι θα συνεχίσει να αποτελεί πρόβλημα για τους επαγγελματίες της αγοράς. Η καθιέρωση των ανέπαφων συναλλαγών θεωρείται πια δεδομένη και μετά την περίοδο του κορωνοϊού. Οι πληρωμές με κάρτες θα συνεχίσουν να αυξάνονται και τα μίνι μάρκετ θα πρέπει να προσαρμοστούν αντίστοιχα, παρά το γεγονός ότι πολλά προϊόντα αφήνουν μηδενικό κέρδος με τον τρόπο αυτό. Η ευκολία στις πληρωμές εκτιμάται ότι θα αποτελέσει κύριο κριτήριο για την επιλογή ενός καταστήματος από τους καταναλωτές.
Στροφή στα παραδοσιακά τοπικά προϊόντα
Όπως και στις περισσότερες περιόδους κρίσης, έτσι και στην τρέχουσα πανδημία, ένδειξη της ανασφάλειας που προκλήθηκε είναι και η στροφή στα τοπικά παραδοσιακά προϊόντα. Οι καταναλωτές δείχνουν έντονη διάθεση να στηρίξουν την ετικέτα «Μade in Greece», γεγονός που δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο, αλλά συμβαίνει και σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη σε προϊόντα με γνωστή σε αυτούς προέλευση, στοιχείο που αποδείχθηκε καθοριστικό κατά τη διάρκεια του κορωνοϊού, αφού ο φόβος για οτιδήποτε ξενόφερτο μεγάλωσε. Η τάση αυτή αναμένεται μάλιστα να συνεχιστεί, κάτι που φαίνεται και από τις επενδύσεις που κάνουν τα σούπερ μάρκετ προς αυτή την κατεύθυνση.
Η ΑΒ Βασιλόπουλος έχει αρχίσει να διαθέτει στα καταστήματά της παραδοσιακά προϊόντα από διάφορους νομούς της Ελλάδας ανά τακτά χρονιά διαστήματα, ενώ η αλυσίδα Κρητικός εγκαινίασε πρόσφατα μια νέα σειρά προϊόντων με το όνομα «Θησαυροί της Ελλάδας», με παραδοσιακά ελληνικά προϊόντα, όπως τον πετεινό Ρεθύμνου, το αρνάκι Λήμνου, τη σφέλα Μεσσηνίας, τα λουκάνικα Καρδίτσας, το πλιγούρι Θράκης, τις φακές Κοζάνης, τους γίγαντες Καστοριάς, το κίτρινο ρύζι από τους ορυζώνες του Αξιού, τις χειροποίητες χυλοπίτες Πηλίου κ.ά.
